Cultuur en Opvoeding

Interculturele Pedagogiek

Extra opdracht Beoordeling ‘Cultuur en opvoeding’

Cultuur en Opvoeding.

Een recensie over het boek van Lotty Eldering.

De discussie over het multiculturele karakter van de Nederlandse samenleving keert herhaaldelijk terug. Een van de redenen hiervoor is de toename van immigranten en vluchtelingen uit niet-westerse landen naar Nederland. Prof. dr. Lotty Eldering, emeritus hoogleraar Interculturele Pedagogiek aan de Universiteit Leiden, heeft vijfentwintig jaar lang onderzoek gedaan onder allochtone gezinnen. Naar aanleiding van dit onderzoek heeft ze begin 2002 een overzichtwerk geschreven, waarin aandacht wordt besteed aan zowel de huidige (opvoedings-)situatie van allochtone ouders en kinderen, als hun voorgeschiedenis en de daarbij behorende cultuur als hun verdere leefsituatie. Dit boek heet Cultuur en Opvoeding. Interculturele pedagogiek vanuit ecologisch perspectief.’ Niet eerder was er een studieboek verschenen over het onderwerp interculturele pedagogiek. Lotty Eldering is een van de eerste schrijfsters die zulk grondige informatie verschafte over de nieuw bevolkingsgroepen die in Nederland binnenkomen.

Het doel van dit boek is het bij te dragen aan het tot stand komen van een beter inzicht in de culturele orientatie en sociale positie van allochtone ouders en jeugdigen. Daarnaast is het de bedoeling de culturele sensitiviteit, ten opzicht van deze mensen, van haar lezers te vergroten. Het boek is bestemd voor een groot publiek, namelijk studenten en docenten die zich willen verdiepen in de opvoeding en leefwijze van allochtone jongeren, praktijkwerkers, onderzoekers en anderen die behoefte hebben aan kennis en inzicht van cultuur op de opvoeding. Daarnaast is het ook handig als naslagwerk te gebruiken.

In Cultuur en opvoeding wordt de manier van opvoeden van allochtonen in Nederland duidelijk besproken, zodat je er een goed beeld van kan vormen. Telkens wordt hierbij ook gesproken over de islamitische en de hindoestaanse manier van opvoeden. De religie en tradities van deze groepen worden hierbij ook behandeld om een beeld te krijgen hoe zich dit in de Nederlandse samenleving inpast. Ook wordt hier een vergelijking gemaakt met de Nederlandse gewoontes en de christelijke opvoeding. Nederland wordt hier gezien als multiculturele samenleving, door toename van het aantal immigranten en vluchtelingen die afkomstig zijn uit niet-westerse samenlevingen. Wat hier allemaal bij komt kijken wordt beschreven te samen met de waarden en normen in Nederland.

Eldering schrijft vanuit een ecologisch perspectief. Dit perspectief gaat er van uit dat de sociale en culturele context van het gezin, de omgeving, grote invloed heeft op de opvoeding en ontwikkeling van het kind. Tot nu toe is het ecologisch raamwerk voornamelijk gebruikt bij het bestuderen van een stereoculturele omgeving en niet, zoals Eldering doet, bij het bestuderen van kinderen die opgroeien in een multiculturele samenleving. Eldering beschrijft kritisch het ecologische model en het ‘developmental niche model’ (‘ontwikkelingsgebieden’) van respectievelijk Bronfenbrenner & Harkness en Super.

Cultuur en opvoeding geeft de informatie erg beschrijvend weer. Het leven van allochtonen in Nederland wordt beschreven en geA?llustreerd aan de hand van voorbeelden in aparte kaders. Door het boek loopt over het algemeen een goed volgbare rode draad die de lezer langs al die aspecten leidt.

De indeling van het boek verloopt op een logische manier, van het grote algemene (wat zijn allochtonen, waar komen ze vandaan) naar het meer uitgewerkte (hoe wordt er opgevoed, welk risico- en probleemgedrag komen er voor). Doordat de voorgeschiedenis en de cultuur in de landen van herkomst, van de allochtonen gezinnen die in dit boek worden behandeld, eerst toe te lichten kom je tot een beter beeld van deze gezinnen. Ook verklaard dit veel van wat er in de rest van het boek volgt. Deze twee punten hebben namelijk nog steeds invloed op zowel de opvoeding als de andere dagelijkse dingen in de allochtone gezinnen wanneer deze in Nederland wonen.

Na een voorwoord van de schrijfster zelf, volgt een inleiding over de interculturele pedagogiek en het gebruik van dit boek. Hierin worden drie theoretische perspectieven, namelijk het ecologische model (invloed omgeving op de opvoedingssituatie), historisch en vergelijkend en acculturatie (dichterbij elkaar komen van mensen uit verschillende culturen) en cultuurverschillen, genoemd die gebruikt zijn in dit boek als richtlijnen. In hoofdstuk 2 worden de identificatiecriteria, herkomst en migratie van allochtonen in Nederland beschreven. De meeste aandacht gaat hier uit naar de (Creoolse en Hindoestaanse) Surinamers, de Marokkanen en de Turken. In hoofdstuk 3 gaat het om het theoretische kader. Hier worden de integratie, het multiculturalisme, het ecologische raamwerk (met hierin het ecologische model van Bronfenbrenner en de ‘devolopment niche’ van Harkness en Super), de cultuur en de risicofactoren (zowel in het algemeen als speciaal voor allochtone jongeren) beschreven.

De religie staat centraal in het volgende hoofdstuk. Hier worden de Islam en het HindoeA?sme verder uitgewerkt, van het ontstaan tot de komst van dit geloof in Nederland. In hoofdstuk 5 draait het om de maatschappelijke participatie en de culturele orientatie van de allochtonen hier in Nederland. Hier komen onder andere de sociale positie, taal en de banden met het land van herkomst aan bod. In hoofdstuk 6 gaat het boek vervolgens verder met de crossculturele verschillen in opvoeding. Hier wordt het socialisatiemodel van Kagitcibasi en visies op kinderen en hun ontwikkelingen behandeld en de punten opvoeding, leren en identiteit worden nader uitgelegd. In hoofdstuk 7 gaat Eldering daarop door, want hier staat de opvoeding van allochtonen gezinnen centraal. Dit is geschreven vanuit de allochtonen gezinnen (Marokkaans, Turks, Surinaams) zelf. De adolescentie is het onderwerp van hoofdstuk 8. Hier gaat het over relaties (met ouders en leeftijdsgenoten), vrije tijd en vrienden, school en werk, seksualiteit en huwelijk. In het laatste hoofdstuk wordt tot besluit de risicofactoren en het probleemgedrag behandeld. Hier gaat het over wat een belangrijke basis is wat een jongere nodig heeft, welke risicofactoren er zijn en met welke psychosociale problemen ze te maken kunnen hebben.

De manier van schrijven, de indeling van het boek en de vele voorbeelden, van zowel tekst als illustraties, maken dit boek tot een leerzaam boek die ook prettig is om te lezen. Wel mist er zo nu en dan wat structuur. Wat tussen hoofdstuk 6 en hoofdstuk 7 wel duidelijk is, is tussen andere hoofdstukken sporadisch. Tussen hoofdstuk 6 en 7 is een duidelijk verband, er wordt in het eerste hoofdstuk een achtergrond geschetst voor de tweede.

Vrijwel alles waar aan gedacht wordt bij het denken aan allochtone mensen in Nederland, komen aan de orde. Aspecten die hier worden bedoeld zijn bijvoorbeeld religie, manier van opvoeden, sociale positie en andere cultureel specifieke dingen. Het is een interessant boek voor diegene die geA?nteresseerd zijn in cultuurverschillen hier in Nederland. Alles bij elkaar maakt dit informatieve boek compleet.